Mira

Reeds in 1915 voorspelde Albert Einstein op basis van zijn algemene relativiteitstheorie dat er in de ruimtetijd rimpelingen zouden moeten kunnen teruggevonden worden die een gevolg zijn van energierijke gebeurtenissen in het heelal.  

Begin zeventiende eeuw ontdekten Galileo Galilei en Simon Marius  bij Jupiter vier manen: de beroemde Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Nog steeds zijn deze vier objecten erg populair bij amateurwaarnemers. Maar ook voor wetenschappers zijn het extreem boeiende hemellichamen die ons veel leren over allerlei processen die van belang zijn bij de studie van het ontstaan van het zonnestelsel en van de reuzenplaneten, maar ook in verband met vulkanisme, elektromagnetische koppelingen tussen manen en planeten en met betrekking tot de zoektocht naar mogelijk buitenaards leven.

De sterrenkunde van vandaag is er gekomen via een eeuwenlange traditie, waarbij de beschaving van het oude Egypte ook heel wat belangrijke zaken te bieden had.

Over de astronomie van het oude Egypte met daarin aandacht voor L-vormige zonnewijzers, diagonale sterrenklokken en roterende piramiden komt Helen Peeters vanavond bij ons spreken. Zij is wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven, departement Acheologie/Egyptologie en de lezing komt voort uit de intersectie tussen haar professioneel onderzoek en haar interesse in sterrenkunde.

De sterrenkunde van vandaag is er gekomen via een eeuwenlange traditie, waarbij de beschaving van het oude Egypte ook heel wat belangrijke zaken te bieden had.

Over de astronomie van het oude Egypte met daarin aandacht voor L-vormige zonnewijzers, diagonale sterrenklokken en roterende piramiden komt Helen Peeters vanavond bij ons spreken. Zij is wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven, departement Acheologie/Egyptologie en de lezing komt voort uit de intersectie tussen haar professioneel onderzoek en haar interesse in sterrenkunde.

De Zon mag dan wel het object zijn in ons zonnestelsel waar alles omheen draait, maar uiteindelijk blijkt die kolos zoals wij de Zon zien maar een eerder bescheiden sterretje te zijn in een reusachtige spiraalvormige structuur van sterren en gaswolken die draaien rond een gigantisch zwaar centraal zwart gat: we hebben het over onze Melkweg.

Ervaren sterrenkijkers weten uiteraard dat ons eigen melkwegstelsel er één is te midden van miljarden andere. Gezien vanaf een donkere plek is het Andromeda buursterrenstelsel zelfs al met het blote oog waarneembaar.

Sterren staan ver weg, heel ver weg. Het vergt het nodige uiterst precieze meet- en rekenwerk om de afstanden zo nauwkeurig mogelijk te bepalen tot die verre hemellichamen.

Met behulp van krachtige en hoogtechnologische telescopen kunnen we het sterlicht dat naar ons toekomt nauwkeurig bestuderen. En zo krijgen we ook zicht op trillingen die zich in het inwendige van sterren voordoen.

Als we de sterrenhemel waarnemen, doen we dat natuurlijk in zichtbaar licht. Wij, mensen, zijn nu eenmaal voorzien van kijkinstrumenten die geschikt zijn om van het hele elektromagnetische spectrum dat deel te observeren dat we het zichtbare licht noemen. Die terminologie impliceert meteen dat er ook zoiets als onzichtbaar licht moet bestaan. En dan komen we uit bij radiogolven, infrarood licht, ultraviolet licht, röntgenstraling en gammastraling.

Alles is opgebouwd uit kleine deeltjes: atoomkernen met daarrond cirkelend elektronen. Voor zover we er momenteel zicht op hebben behoren tot de allerkleinste bouwstenen van het universum de neutrino's. Het zijn zodanig kleine deeltjes met haast geen massa en zonder elektrische lading dat ze quasi nooit interageren met andere deeltjes. Daarom worden ze ook al wel eens spookdeeltjes genoemd. Op elk moment van ons leven passeren continu gigantische hoeveelheden neutrino's door ons lichaam. Ze reizen ongestoord door de Aarde. Ze worden door niets afgeremd.

Alles is opgebouwd uit kleine deeltjes: atoomkernen met daarrond cirkelend elektronen. Voor zover we er momenteel zicht op hebben behoren tot de allerkleinste bouwstenen van het universum de neutrino's. Het zijn zodanig kleine deeltjes met haast geen massa en zonder elektrische lading dat ze quasi nooit interageren met andere deeltjes. Daarom worden ze ook al wel eens spookdeeltjes genoemd. Op elk moment van ons leven passeren continu gigantische hoeveelheden neutrino's door ons lichaam. Ze reizen ongestoord door de Aarde. Ze worden door niets afgeremd.

Ter gelegenheid van de Dag van de Wetenschap die dit jaar plaatsvindt op zondag 24 november biedt MIRA weer een heel verscheiden programma aan, met onder andere een lezing over de hoge vlucht van de Vlaamse ruimtevaartindustrie, workshops over meteorieten en micrometeorieten, speciale zoektochten en opdrachten voor de jongste astronomen in spe, en nog veel meer.