Mira

Misschien ver van huis, maar intussen is ons landje toch wel weer goed bezig in de ruimte: de Solar Orbiter draait immers elliptische banen rond de Zon, waarbij de ruimtesonde op zijn dichtst tot op een dikke veertig miljoen km van die gigantisch grote hete bol gas passeert. En aan boord van deze zonnetelescoop zit een instrument om het extreem ultraviolette licht van de Zon te bestuderen: de Extreme Ultraviolet Imager.

In de media krijgen we voortdurend nieuws over de toestand van het klimaat. De aan de gang zijnde klimaatopwarming stelt niet alleen de mensheid, maar de hele natuur voor serieuze problemen. Maar er wordt ook wel gewerkt aan maatregelen om de klimaatopwarming in de mate van het mogelijke tegen te gaan en om onze maatschappij aan te passen aan een veranderend klimaat.

Hoe zit het met de toekomst van ons klimaat? En waarom kunnen we toch best met een positieve blik naar dat veranderend klimaat kijken?

De 1,2 meter Mercator telescoop staat op de internationale sterrenwacht van Roque de los Muchachos op het Canarische eiland La Palma (Spanje). Tijdens de lezing gaan we dieper in op de eigenschappen van het observatorium en plaatsen we de telescoop in een internationale context van de experimentele sterrenkunde. Vervolgens gaan we dieper in op de wetenschappelijke missie en bespreken we enkele wetenschappelijke resultaten. We eindigen met een visie op de toekomst van ons observatorium.

Als we de sterrenhemel waarnemen, doen we dat natuurlijk in zichtbaar licht. Wij, mensen, zijn nu eenmaal voorzien van kijkinstrumenten die geschikt zijn om van het hele elektromagnetische spectrum dat deel te observeren dat we het zichtbare licht noemen. Die terminologie impliceert meteen dat er ook zoiets als onzichtbaar licht moet bestaan. En dan komen we uit bij radiogolven, infrarood licht, ultraviolet licht, röntgenstaling en gammastraling.

Zoals de Russische pionier van de ruimtevaart Konstantin Tsjolkovski het stelde: "De Aarde is de wieg van de mens, maar de mens kan niet zijn hele leven in de wieg blijven liggen". En de actualiteit toont het aan: ruimtevaart is niet uit het nieuws weg te slaan. Ruimtetelescopen realiseren prachtig werk, maar ook op gebied van bemande ruimtevaart is er voortdurend nieuws.

Op zondag 23 april werkt Volkssterrenwacht MIRA mee aan de Erfgoeddag, waarbij er op vele plaatsen in Vlaanderen een verscheidenheid aan activiteiten wordt voorgesteld aan het publiek. Een overzicht vind je via deze link.

Het thema anno 2023 is Beestig. Daarom gaan we op MIRA op zoek naar de link tussen beestjes en sterrenkunde.

Wie graag een verrassende tocht meemaakt via Google Earth om oog in oog komen te staan met de meest verscheiden fenomenen, monumenten of locaties die verbonden zijn met amusante anekdotes uit de wereld van de sterrenkunde, ruimtevaart en geografie moet zeker present zijn ter gelegenheid van de Astroclub van vanavond.

Op onze blauwe planeet in de marge van een eerder kleine ster, de Zon, kunnen we het ons maar moeilijk voorstellen. Vanuit ons perspectief is de Zon een reusachtig grote bol heet gas die omwille van haar gigantische massa het hele zonnestelsel domineert. Maar in vergelijking met de Zon zijn er sterren die veel en heel veel groter zijn. En vooral ook met heel veel meer massa. Deze 'zware jongens' laten zich serieus gelden en mogen beschouwd worden als vormgevers op gebied van kosmische structuren.

Sterrenkijken is natuurlijk een heel fijne bezigheid, en dankzij een telescoop wordt het mogelijk om nog veel meer sterren en allerlei neveltjes en sterrenhopen te zien die voor het blote oog onzichtbaar blijven. Maar dankzij fotografische opnames van de sterrenhemel wordt het mogelijk om ineens nog veel meer dingen te zien die voor visuele waarnemingen met een telescoop onbereikbaar zijn. Astrofotografie is bij uitstek de manier om de volle rijkdom van de sterrenhemel te ontdekken.

Op gebied van sterrenkunde beleven we ongemeen boeiende tijden: via asteroseismologie maken we kennis met het inwendige van sterren, we ontvangen gravitatiegolven uit de ruimte ten gevolge van botsende zwarte gaten, de nagloeiende straling van de oerknal informeert ons over de leeftijd van het heelal. En de James Webb Space Telescope bezorgt ons een nieuwe lading tot de verbeelding sprekende beelden die ons allerlei facetten tonen van de meest verscheiden kosmische objecten.